Tin tức
Đặt lịch hẹn, tư vấn
Hầu hết người trẻ tuổi phải đối mặt với rất nhiều vấn đề trong cuộc sống. Áp lực đến từ xã hội, gia đình và chính bản thân các bạn. Những lo lắng về thay đổi trên cơ thể mình, áp lực phải học giỏi, lo lắng về nghề nghiệp và tương lai, những kỳ vọng của cha mẹ ông bà, những rắc rối với anh chị em hay bạn bè đồng trang lứa, chia tay bạn gái/bạn trai, chứng kiến cha mẹ cãi nhau, bị áp lực phải làm điều bạn biết là không tốt cho mình như hút thuốc uống rượu… là những vấn đề mà rất nhiều bạn trẻ gặp phải.
Nhịp sống hối hả của gia đình và xã hội tạo sức ép ngày càng lớn lên các bạn trẻ. Stress đến cả từ bên ngoài lẫn bên trong. Stress có thể là ngắn hạn từ bài kiểm tra ở trường hay dài hạn như từ một biến cố xảy ra trong gia đình. Stress không những mang lại cảm giác khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và việc học tập, lao động của thanh thiếu niên. Tuy nhiên, nếu sử dụng đúng công cụ và kỹ thuật, bạn hoàn toàn có thể quản lý căng thẳng một cách hiệu quả.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu stress là gì, những nguyên nhân nào thường dẫn tới stress ở thanh thiếu niên, biểu hiện của stress là gì, cơ thể phản ứng thế nào với stress và cách quản lý stress để nó không ảnh hưởng đến sức khỏe, năng suất học tập và làm việc của bạn.
Stress là gì?
‘Stress’ hay ‘căng thẳng’ thường được sử dụng để mô tả nhiều tình huống khác nhau trong cuộc sống, từ việc điện thoại di động của bạn đổ chuông trong khi bạn đang nói chuyện trên một điện thoại khác, đến cảm giác liên quan đến việc học lực giảm sút, áp lực tài chính gia tăng hay việc người thân trong gia đình bị bệnh nặng.
Stress là phản ứng của cơ thể đối với một thách thức, có thể là bất cứ điều gì, từ mối nguy hiểm đe dọa tính mạng đến những việc không mấy nguy hiểm như ngỏ lời hẹn hò với một bạn gái hay thử tham gia đội bóng rổ của trường.
Định nghĩa được chấp nhận rộng rãi về stress giải thích rằng ‘stress là một trạng thái hoặc cảm giác mà một người trải nghiệm khi nhận thấy đòi hỏi đã vượt quá các nguồn lực cá nhân và xã hội mà người đó có thể huy động’.
Điều này có nghĩa là chúng ta sẽ bị stress nếu TIN rằng mình không có thời gian, nguồn lực hoặc kiến thức để xử lý tình huống. Nói tóm lại, chúng ta gặp căng thẳng khi cảm thấy ‘mất kiểm soát’.
Mức độ nặng của stress phụ thuộc vào hai yếu tố:
- – Bạn cảm thấy mất kiếm soát tới mức nào?
- -Bạn có đủ nguồn lực để đối phó hay không?
Bạn sẽ xử lý stress tốt hơn nếu bạn:
- Tự tin vào khả năng của mình.
- Có khả năng thay đổi tình huống để lấy lại kiểm soát.
- Cảm thấy rằng bạn có sự giúp đỡ và hỗ trợ cần thiết để đối phó với căng thẳng.
Nguyên nhân gây stress
Theo số liệu điều tra của Hiệp hội Tâm lý học Mỹ, thanh thiếu niên nước này xác định rằng mức độ căng thẳng của họ không lành mạnh, và họ đánh giá thấp ảnh hưởng của stress đến sức khỏe tinh thần và thể chất của mình.
Theo điều tra nói trên, các nguồn căng thẳng chính của thanh thiếu niên là:
- Trường học (83%)
- Vào trường đại học, cao đẳng tốt hay quyết định làm gì sau khi tốt nghiệp phổ thông (69%).
- Lo ngại về tài chính của gia đình (65%).
Sau đây là một số thí dụ về những áp lực có thể khiến bạn cảm thấy căng thẳng:
1.Từ cha mẹ
- ‘Bố mẹ đã cố gắng hết sức vì con, nếu con không học giỏi thì bố mẹ sẽ buồn lắm’.
- ‘Dọn phòng của mình đi, sao mà lộn xộn quá chừng vậy!’
- ‘Làm bài tập của con đi, và nhớ tập cho hết mấy bài đàn của tuần này nữa’.
- ‘Thằng Long nhà ông Toản đỗ vào trường chuyên rồi đấy, bố mẹ nó thật hạnh phúc’.
- ‘Rửa bát nhanh tay lên nào, chậm chạp lề mề vậy thì bao giờ mới xong’.
- ‘Thầy hiệu trưởng lại mời lên gặp vì chuyện đánh nhau. Con làm ơn đừng gây rắc rối thêm cho bố mẹ nữa. Tìm bạn tử tế mà chơi chứ!’.
2.Từ bạn bè
- ‘Hôm nay cậu làm bài kiểm tra thế nào?’
- ‘Thử cái này tí cho ra dáng đàn ông nào, đừng hèn kém như vậy’.
- ‘Cậu mặc cái áo này trông quê quá, mà người nhìn mập ú ra kìa’.
- ‘Đừng chơi với con kia, cậu mà chơi với nó chúng tớ từ cậu luôn’.
- Từ chính bạn
- ‘Mình phải giảm cân cấp tốc không thì béo quá’.
- ‘Mình ‘hoi’ quá, phải tập cho cơ bắp to lên’.
- ‘Hôm nay đi sinh nhật, phải mặc gì để đè bẹp hội kia ?’
- ‘Kỳ thi tới mình phải đứng trong top 5 của lớp’.
- ‘Phải chứng tỏ với bố mẹ là mình đâu còn trẻ con, phải để mình tự do chứ’.
Các tác nhân thường gặp dẫn tới Stress ở thanh thiếu niên
1.Căng thẳng trong học tập
Nhiều thanh thiếu niên rất lo lắng về việc duy trì kết quả học tập như mong muốn, làm vừa lòng thầy cô và gia đình và theo kịp các bạn cùng lớp. Kỹ năng quản lý thời gian chưa tốt hoặc cảm thấy bị choáng ngợp bởi số lượng công việc cũng có thể gây căng thẳng cho các em.
- Căng thẳng trong quan hệ xã hội
Thanh thiếu niên đánh giá rất cao cuộc sống xã hội của mình. Các bạn trẻ dành phần lớn thời gian trong ngày ở cùng bạn cùng trang lứa, và việc tìm ra và duy trì một nhóm bạn thân cũng là một vấn đề gây ra nhiều căng thẳng.
Bắt nạt học đường thô thiển hay tinh vi cũng là nguồn gây stress cho thanh thiếu niên, nhưng học cách quản lý các xung đột và làm thông thoáng các mối quan hệ tình cảm chẳng phải chuyện dễ dàng đối với người trẻ.
Áp lực từ bạn bè cũng là một nguồn gây stress. Trong nỗ lực thiết lập và duy trì tình bạn, thanh thiếu niên có thể dấn thân vào những hành vi nằm ngoài vùng thoải mái của mình để làm vừa lòng bạn bè đồng trang lứa.
- Bất hòa trong gia đình
Những căng thẳng nhỏ tích tụ lâu ngày và bất cứ điều gì tác động đến gia đình đều có thể ảnh hưởng đến thanh thiếu niên. Những kỳ vọng không thực tế, cha mẹ không hòa thuận, anh chị em lục đục, người thân bị ốm và căng thẳng tài chính đều có thể làm gia tăng căng thẳng ở thanh thiếu niên.
- Những sự kiện gây chấn thương tâm lý
Cái chết của một thành viên gia đình hoặc bạn bè, tai nạn, bệnh tật, lạm dụng tình cảm hoặc thể xác kéo dài có thể có tác động lâu dài đến mức độ căng thẳng của thanh thiếu niên.
- Những thay đổi lớn trong cuộc sống
Chuyển nhà, chuyển trường hay có sự xáo trộn lớn trong cuộc sống do bố mẹ li dị hay kết hôn lần nữa đều có thể gây ra căng thẳng cho thanh thiếu niên. Bạn trẻ có thể vô cùng bối rối vì không biết phải làm gì với những thay đổi này.
Một số lĩnh vực chính có thể gây stress ở thanh thiếu niên
|
BS Thu Thủy
Phòng khám Cây thông xanh