Tin tức
Đặt lịch hẹn, tư vấn
5 LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN TRẺ THƠ
Nhận thức trí tuệ, Ngôn ngữ, Vận động tinh tế, Vận động thể chất và Cảm xúc tương tác được các chuyên gia tâm lý học, thần kinh học và giáo dục học xây dựng và thống nhất là 5 lĩnh vực phát triển cúa trẻ em1. Bác sĩ nhi khoa và các nhà tâm lý thường căn cứ trên 5 lĩnh vực này để đánh giá sự phát triển tâm lý xã hội của trẻ2.
Nhận thức trí tuệ: khả năng trẻ có thể học tập và giải quyết vấn đề
Nghĩa là trẻ hiểu được sự việc đang xảy ra, hiểu hành vi – hậu quả (biết đập hai xúc xăc vào nhau sẽ sinh ra tiếng kêu; biết khóc là mẹ sẽ ra, biết bắt nạt bà, nhưng nghe lời bố ……); là khả năng quan sát ghi nhớ sự việc, lời nói và làm theo; là khả năng tập trung chú ý vào việc đang làm; Là khả năng đọc, viết, làm toán; Khả năng đánh giá phân tích sự việc hiện tượng, giải quyết vấn đề từ đơn giản đến phức tạp; và khả năng biết làm mọi việc tự phục vụ bản thân.
Ngôn ngữ: khả năng trẻ hiểu những gì người khác nói (ngôn ngữ tiếp nhận); và khả năng diễn đạt suy nghĩ mong muốn bằng lời nói và bằng ngôn ngữ cơ thể (ngôn ngữ diễn đạt).
Trẻ hiểu và diễn đạt mong muốn bằng các biểu hiện từ thấp đến cao như:
- khóc khi đói, khi ướt tã, khi muốn bế;
Dần dần đến biết làm theo các hiệu lệnh, theo hướng dẫn của bố mẹ, cô giáo rồi đến biết yêu cầu, đòi, hỏi những gì mình muốn, biết nói câu đúng ngữ pháp, biết đặt câu hỏi, biết hội thoại, biết kể chuyện, biết kết bạn, biết viết văn sau này……
Vận động tinh tế: vận động cần sự phối hợp của tay, mắt và sự chỉ đạo của não bộ.
Vận động tinh tế thể hiện qua khả năng cầm nắm, tóm, lấy được các đồ vật một cách chủ ý; và khả năng chủ động làm gì đó với các đồ vật mình đang có trong tay như xoay trở, vặn xoắn, lồng, xâu chuỗi, cài khuy….Vận động tinh đòi hỏi trẻ phải có khả năng cảm nhận được đồ vật trong không gian và sự phối hợp các vận động của các ngón tay và mắt. Các vận động tinh phát triển từ việc tóm đồ chơi, đập vào nhau đến các các vận động cầm bút viết, vẽ, làm thủ công sau này.
Vận động thể chất (vận động thô): vận động của các nhóm cơ lớn để đi đứng chạy nhảy leo trèo. Vận động thô lúc nhỏ bao gồm:
- giữ đầu vững, nâng được đầu khi đặt nằm sấp, quay đầu theo tiếng động, đưa tay giơ tay, đạp chân
- biết lẫy, ngồi, bò, đứng, đi, chạy….
Trẻ phát triển bình thường sẽ có sự vận động cân đối, đồng đều ở cả bên phải và bên trái của cơ thể. Các vận động phải được phối hợp nhịp nhàng, các trương lực cơ (cảm giác sức căng, chắc, hay mềm nhẽo) của cơ ở hay tay, hai chân phải cân đối, và cử động nhịp nhàng đều đặn.
Cảm xúc tương tác (cảm xúc xã hội): trẻ biết bày tỏ các trạng thái cảm xúc của và biết kiểm soát cảm xúc cho phù hợp trong các tình huống cụ thể.
Các hoạt động hàng ngày cha mẹ tương tác với con như nói chuyện với trẻ, bế, âu yếm, ra hiệu lệnh, hướng dẫn trẻ làm và để trẻ tự làm, sẽ giúp não trẻ phát triển đồng thời cả 5 lĩnh vực tốt hơn.
Các nhà khoa học đưa ra các mốc phát triển của trẻ cho từng độ tuổi nhưng cha mẹ cần hiểu rằng mỗi trẻ là một thực thể riêng biệt, có thể phát triển ở một tốc độ khác nhau. Do vậy cha mẹ cần phải biết cách quan sát con, theo dõi mọi dấu hiệu bình thường ở con, mọi thay đổi của con để có thể nhận diện những vấn đề bất thường càng sớm càng tốt, từ đó mới có thể có những can thiệp tích cực phù hợp với con để giúp con phát triển3.
Hầu hết các trẻ đều có khả năng phát triển toàn diện đồng đều ở cả 5 lĩnh vực phát triển ở trên, tuy có trẻ chậm hơn, có trẻ nhanh hơn, nhưng điều quan trọng là các khả năng phát triển đồng đều3. Ở trẻ có khiếm khuyết một khả năng nào đó ví dụ như khả năng ngôn ngữ, hay khó có thể tập trung chú ý…. thì việc phát hiện sớm các dấu hiệu ở trẻ là cực kỳ quan trọng để hỗ trợ trẻ. Vì một khả năng bị chậm sẽ sẽ dẫn tới các khả năng phát triển khác bị chậm theo, ảnh hưởng đến cơ hội hòa nhập, phát triển và thành công của trẻ trong tương lai.
Các mốc phát triển ở mỗi độ tuổi theo CDC Hoa Kỳ4
Nếu bạn có bất kỳ băn khoăn gì về sự phát triển của con, hãy liên hệ với bác sĩ nhi khoa 0944.28.5656 để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Bạn có thể chat với bác sĩ qua facebook phòng khám Cây Thông Xanh
PHÒNG KHÁM CÂY THÔNG XANH
– Khám trẻ ốm không lạm dụng kháng sinh
– Khám phát triển toàn diện trẻ 0-5 tuổi phát hiện sớm các bất thường
– Khám và trị liệu trẻ tự kỷ, chậm nói, tăng động, sang chấn tâm lý sau khi cha mẹ li di ly thân, trẻ khó thích ứng trường lớp
Địa chỉ: Số 39, ngõ 255, phố Vọng, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
Hotline: 0944.28.5656 | 024 – 36.28.5656.
YouTube: Phòng khám Cây Thông Xanh
Facebook: Phòng khám Cây Thông Xanh
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Asia Pacific Regional Network for Early Childhood Development https://arnec.net/
- Nuturing Care for Early Childhood Development. https://www.who.int/maternal_child_adolescent/child/nurturing-care-framework/en/
- Child Development Basics. https://www.cdc.gov/ncbddd/childdevelopment/facts.html
- CDC’s Child Developmental Milestones. https://www.cdc.gov/ncbddd/actearly/milestones/